ปฏิบัติ วิปัสสนากรรมฐาน

(กรวดน้ำตอนเช้า) ๑. สัพพะปัตติทานะคาถา (หันทะ มะยัง สัพพะปัตติทานะคาถาโย ภะณามะ เส.)(เชิญเถิด เราทั้งหลาย มาสวดคาถาอุทิศบุญกันเถิด.) ปุญญัสสิทานิ กะตัสสะ ยานัญญานิ กะตานิ เม, เตสัญจะ ภาคิโน โหนตุ สัตตานันตาปปะมาณะกา,สัตว์ทั้งหลาย ไม่มีที่สุด ไม่มีประมาณ, จงมีส่วนแห่งบุญ ที่ข้าพเจ้าได้ทำในบัดนี้, และแห่งบุญอื่นที่ได้ทำไว้ก่อนแล้ว;เย ปิยา คุณะวันตา จะ มัยหัง มาตาปิตาทะโย, ทิฏฐา เม จาปี้ยะทิฏฐา วา อัญเญ มัชฌัตตะเวริโน,คือจะเป็นสัตว์เหล่าใด, ซึ่งเป็นที่รักใคร่และมีบุญคุณ เช่น มารดาบิดาของข้าพเจ้าเป็นต้น ก็ดี ; ที่ข้าพเจ้าเห็นแล้ว หรือ ไม่ได้เห็น ก็ดี ; สัตว์เหล่าอื่นที่เป็นกลางๆ หรือเป็นคู่เวรกันก็ดี ;สัตตา ติฏฐนติ โลกัส์มิง เต ภุมมา จะตุโยนิกา, ปัญเจกะจะตุโวการา สังสะรันตา…

วันทาขอขมาพระ วันทามิ พุทธัง สัพพะ เม โทสัง ขะมะถะ เม ภันเต,ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าขอกราบไหว้พระพุทธเจ้า เพื่อขอขมาโทษทั้งปวง ขอพระองค์ทรงประทานอภัยโทษ แก่ข้าพเจ้าด้วยเถิด,วันทามิ ธัมมัง สัพพะ เม โทสัง ขะมะถะ เม ภันเต, ข้าแต่พระธรรมอันเจริญ ข้าพเจ้าขอกราบไหว้พระธรรม เพื่อขอขมาโทษทั้งปวง ขอพระธรรมจงให้อภัยโทษแก่ข้าพเจ้า ด้วยเถิด,วันทามิ สังฆัง สัพพะ เม โทสัง ขะมะถะ เม ภันเต, ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าขอกราบไหว้พระสงฆ์ เพื่อ ขอขมาโทษทั้งปวง ขอพระสงฆ์จงให้อภัยโทษแก่ข้าพเจ้า ด้วยเถิด,วันทามิ อาราเม พัทธะเสมายัง โพธิรุกขัง เจติยัง สัพพะ เม โทสัง ขะมะถะ เม ภันเต,ข้าแต่ปูชนียสถานอันเจริญ ข้าพเจ้ากราบไหว้พัทธเสมา ต้นโพธิ์พฤกษ์ และพระเจดีย์อันมีอยู่ในอาราม เพื่อขอขมา โทษทั้งปวง ขอปูชนียสถานจงให้อภัยโทษแก่ข้าพเจ้าด้วยเถิดวันทามิ ครูอุปัชฌายะ…

วันทาตอนเช้า วันทามิ เจติยัง สัพพัง สัพพัฏฐาเน สุปะติฏฐิตัง สารีริกะธาตุมะหาโพธิง พุทธะรูปัง สะกะลัง สะทา          ข้าฯ ขอน้อมไหว้ พระเจดีย์ ในที่ทุกสถาน ทั้งพระปะระมะ ธาตุพระทรงญาณ ซึ่งประดิษฐาน โอฬารรูจี           ไหว้พระมหาโพธิ์ พวยพุ่งรุ่งโรจน์ ร่มรื่นฤดี เป็นไม้พระตรัส จำรัสรัศมี ของพระชินสีห์ ศาสดาจารย์           ไหว้พระปฏิมา รูปพระตถาคตเจ้าทรงญาณ ทั้งน้อยทั้งใหญ่ เก่าใหม่ทุกสถาน ข้าฯ ขอนมัสการ เป็นนิรันดร์เทอญ

อะตีตะปัจจะเวกขะณะปาฐะ (หันทะ มะยัง อะตีตะปัจจะเวกขะณะปาจัง ภะณามะ เส.) (เชิญเถิด เราทั้งหลาย มาสวดบาลีเป็นเครื่องพิจารณาปัจจัย ๔ ที่ล่วงกาลแล้วเถิด.)(ภายหลังการใช้สอยจีวร) อัชชะ มะยา อะปัจจะเวกขิตวา ยัง จีวะรัง ปะริภุตตัง, จีวรใดอันเรานุ่งห่มแล้ว ไม่ทันพิจารณา ในวันนี้ ;ตัง ยาวะเทวะ สีตัสสะ ปะฏิฆาตายะ,จีวรนั้น เรานุ่งห่มแล้ว เพียงเพื่อบำบัดความหนาว ;อุณ์หัสสะ ปะฏิฆาตายะ, เพื่อบำบัดความร้อน ;ทั้งสะมะกะสะวาตาตะปะสิริงสะปะสัมผัสสานัง ปะฏิฆาตายะ,เพื่อบำบัดสัมผัสอันเกิดจากเหลือบ ยุง ลม แดด และสัตว์เลื้อยคลานทั้งหลาย ;ยาวะเทวะ หิริโกปินะปะฏิจฉาทะนัตถัง.และเพียงเพื่อปกปิดอวัยวะ อันให้เกิดความละอาย. (ภายหลังบริโภคบิณฑบาต) อัชชะ มะยา อะปัจจะเวกขิตวา โย ปิณฑะปาโต ปะริภุตโต,บิณฑบาตใด อันเราฉันแล้ว ไม่ทันพิจารณาในวันนี้ ;โส เนวะ ทะวายะ,บิณฑบาตนั้น เราฉันแล้ว ไม่ใช่เป็นไปเพื่อความเพลิดเพลิน สนุกสนาน ;นะ มะทายะ,ไม่ใช่เป็นไปเพื่อความเมามัน…

ตังขะณิกะปัจจะเวกขะณะปาฐะ (หันทะ มะยัง ตังขะณิกะปัจจะเวกขะณะปาจัง ภะณามะ เส.)(เชิญเถิด เราทั้งหลาย, มาสวดบาลีเป็นเครื่องพิจารณาเฉพาะปัจจัย ๔ ในขณะนี้เถิด.)(ขณะใช้สอยจีวร) ปะฏิสังขา โยนิโส จีวะรัง ปะฏิเสวามิ,เราย่อมพิจารณาโดยแยบคายแล้วนุ่งห่มจีวร ;ยาวะเทวะ สีตัสสะ ปะฏิฆาตายะ,เพียงเพื่อบำบัดความหนาว ;อุณ์หัสสะ ปะฏิฆาตายะ, เพื่อบำบัดความร้อน ;ตังสะมะกะสะวาตาตะปะสิริงสะปะสัมผัสสานัง ปะฏิฆาตายะ,เพื่อบำบัดสัมผัสอันเกิดจากเหลือบ ยุง ลม แดด และสัตว์เลื้อยคลานทั้งหลาย ;ยาวะเทวะ หิริโกปินะปะฏิจฉาทะนัตถัง.และเพียงเพื่อปกปิดอวัยวะ อันให้เกิดความละอาย. (ขณะบริโภคบิณฑบาต) ปะฏิสังขา โยนิโส ปิณฑะปาตัง ปะฏิเสวามิ,เราย่อมพิจารณาโดยแยบคายแล้วฉันบิณฑบาต ;เนวะ ทะวายะ, ไม่ให้เป็นไปเพื่อความเพลิดเพลิน สนุกสนาน ;นะ มะทายะ,ไม่ให้เป็นไปเพื่อความเมามัน เกิดกำลังพลังทางกาย ;นะ มัณฑะนายะ, ไม่ให้เป็นไปเพื่อประดับ ;นะ วิภูสะนายะ, ไม่ให้เป็นไปเพื่อตกแต่ง ;ยาวะเทวะ อิมัสสะ กายัสสะ ฐิติยา,แต่ให้เป็นไปเพียงเพื่อความตั้งอยู่ได้แห่งกายนี้ ;ยาปะนายะ, เพื่อความเป็นไปได้ของอัตภาพ ;วิหิงสุปะระติยา,เพื่อความสิ้นไปแห่งความลำบากทางกาย ;พรัห์มะจะริยานุคคะหายะ,เพื่ออนุเคราะห์แก่การประพฤติพรหมจรรย์…

บทสวด ธาตุปะฏิกูละปัจจะเวกขะณะปาฐะ (หันทะ มะยัง ธาตุปะฏิกูละปัจจะเวกขะณะปาจัง ภะณามะ เส.)(เชิญเถิด เราทั้งหลาย, มาสวดบาลีเป็นเครื่องพิจารณาปัจจัย ๔ โดยความเป็นธาตุปฏิกูลเถิด.) (ขณะรับจีวร) ยะถาปัจจะยัง ปะวัตตะมานัง ธาตุมัตตะเมเวตัง,สิ่งเหล่านี้นี่ เป็นสักว่าธาตุตามธรรมชาติเท่านั้น, กำลังเป็นไปตามเหตุตามปัจจัยอยู่เนืองนิตย์ ;ยะทิทัง จีวะรัง, ตะทุปะภุญชะโก จะ ปุคคะโล,สิ่งเหล่านี้คือจีวร, และบุคคลผู้ใช้สอยจีวรนั้น ;ธาตุมัตตะโก, เป็นสักว่าธาตุตามธรรมชาติ ;นิสสัตโต,มิได้เป็นสัตวะอันยั่งยืน ;นิชชีโว,มิได้เป็นชีวะอันเป็นบุรุษบุคคล ;สุญโญ,ว่างเปล่าจากความหมายแห่งความเป็นตัวตน ; สัพพานิ ปะนะ อิมานิ จีวะรานิ อะชิคุจฉะนียานิ,ก็จีวรทั้งหมดนี้, ไม่เป็นของน่าเกลียดมาแต่เดิม ;อิมัง ปูติกายัง ปัต์วา,ครั้นมาถูกเข้ากับกายอันเน่าอยู่เป็นนิจนี้แล้ว ;อะติวิยะ ชิคุจฉะนียานิ ชายันติ.ย่อมกลายเป็นของน่าเกลียดอย่างยิ่งไปด้วยกัน (ขณะรับบิณฑบาต) ยะถาปัจจะยัง ปะวัตตะมานัง ธาตุมัตตะเมเวตัง,สิ่งเหล่านี้นี่ เป็นสักว่าธาตุตามธรรมชาติเท่านั้น, กำลังเป็นไปตามเหตุตามปัจจัยอยู่เนืองนิตย์ ;ยะทิทัง ปิณฑะปาโต ตะทุปะภุญชะโก จะ ปุคคะโล, สิ่งเหล่านี้คือบิณฑบาต, และบุคคลผู้บริโภคบิณฑบาตนั้น ;ธาตุมัตตะโก,เป็นสักว่าธาตุตามธรรมชาติ…

ทำวัตรเช้า คำบูชาพระรัตนตรัย โย โส ภะคะวา อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ,พระผู้มีพระภาคเจ้านั้นพระองค์ใด, เป็นพระอรหันต์ ดับ เพลิงกิเลสเพลิงทุกข์สิ้นเชิง, ตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เอง ; สวากขาโต เยนะ ภะคะวะตา ธัมโม,พระธรรมเป็นธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์ใด, ตรัสไว้ดีแล้ว ;สุปะฏิปันโน ยัสสะ ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,พระสงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์ใด, ปฏิบัติ ดีแล้ว ;ตัมมะยัง ภะคะวันตัง สะธัมมัง สะสังฆัง,อิเมหิ สักกาเรหิ ยะถาระหัง อาโรปิเตหิ อะภิปูชะยามะ,ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอบูชาอย่างยิ่งซึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้า พระองค์นั้น, พร้อมทั้งพระธรรมและพระสงฆ์, ด้วยเครื่องสักการะทั้งหลายเหล่านี้, อันยกขึ้นตามสมควรแล้วอย่างไร ;สาธุ โน ภันเต ภะคะวา สุจิระปะรินิพพุโตปิ,ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ, พระผู้มีพระภาคเจ้าแม้ปรินิพพาน นานแล้ว, ทรงสร้างคุณอันสำเร็จประโยชน์ไว้แก่ข้าพเจ้าทั้งหลาย ;ปัจฉิมา ชะนะตานุกัมปะมานะสา,ทรงมีพระหฤทัยอนุเคราะห์แก่พวกข้าพเจ้าอันเป็นชน รุ่นหลัง ;อิเม สักกาเร ทุคคะตะปัณณาการะภูเต ปะฏิคคัณหาตุ,ขอพระผู้มีพระภาคเจ้า, จงรับเครื่องสักการะอันเป็นบรรณาการ, ของคนยากทั้งหลายเหล่านี้ ;อัมหากัง ทีฆะรัตตัง…

อ้างอิง: มนต์พิธี(แปล) สารบัญ ทำวัตรเช้า ธาตุปะฏิกูละปัจจะเวกขะณะปาฐะ ตังขะณิกะปัจจะเวกขะณะปาฐะ อะตีตะปัจจะเวกขะณะปาฐะ วันทาตอนเช้า วันทาขอขมาพระ กรวดน้ำตอนเช้า (สัพพะปัตติทานะคาถา) ปัฏฐะนะฐะปะนะคาถา ปัตติทานะคาถา (มนต์หลังทำวัตรเช้า)ปุพพะภาคะนะมะการ สะระณะคะมะนะปาฐะ อัฏฐะสิกขาปะทะปาฐะ ทวัตติงสาการะปาฐะ อะภิณ์หะปัจจะเวกขะณะ ๕ เขมาเขมะสะระณะทีปิกะคาถา ปัพพะโตปะมะคาถา อะริยะธะนะคาถา, ติลักขะณาทิคาถา ภาระสุตตะคาถา, ภัทเทกะรัตตะคาถา ธัมมะคาระวาทิคาถา โอวาทะปาติโมกขะคาถา ปะฐะมะพุทธะภาสิตะคาถา ปัจฉิมะพุทโธวาทะปาฐะ, บทพิจารณาสังขาร ทำวัตรเย็น วันทาตอนเย็น อุททิสสะนาธิฏฐานะคาถา (อิมินา) ชุมนุมเทวดา นะมะการะสิทธิคาถา สัมพุทเธ นะโมการัฏฐะกะคาถา มังคะละสุตตัง ระตะนะสุตตัง กะระณียะเมตตะสุตตัง ขันธะปะริตตัง โมระปะริตตัง วัฏฏะกะปะริตตัง ธะชัคคะสุตตัง (ย่อ) อาฏานาฏิยะปะริตตัง อังคุลิมาละปะริตตัง โพชฌังคะปะริตตัง อะภะยะปะริตตัง นัตถิเม เทวะตาอุยโยชะนะคาถา มงคลจักรวาลใหญ่ ธัมมะจักกัปปะวัตตะนะสุตตัง (ย่อ)…